Auteur: Maarten de Weerd – Voedingsdeskundige Farm Food Hondenvoeding

Toen we de opnames aan het voorbereiden waren van het voedingsspreekuur over ‘hoe schoon is een hondentong?’ had ik het er met Annemarie Brüning over dat ik nog een foto had van mij als hummeltje van een jaar of 3 met onze Sheltie-puppies. Voor de mensen die dit ras niet kennen: dit is een mini-variant van een Collie. Deze foto konden we mooi gebruiken voor het onderwerp. Helaas kon ik de specifieke foto niet meer vinden…

Toen deze foto werd genomen had ik net een paar weken daarvoor mijn been gebroken. Ik liep als kleine knurft de straat op bij mijn oma op de boerderij. Een brommer die mij over het hoofd had gezien reed me aan en ik brak mijn been. De foto geeft heel goed het gedrag van puppies en volwassen honden weer. De pups waren de hele tijd bezig om mij in mijn gezicht te likken en ik vond het geweldig en gierde het uit van het lachen.

Toen had ik nog totaal geen idee waarom ze me zo aan het likken waren. Nu weet ik het wel, door goed gekeken te hebben naar wat er in de natuur gebeurd. Als een moederwolf terug komt van de jacht en ze komt bij haar pups dan is het eerste wat de puppies doen de bek van de moeder likken. Dat is voor de moederhond een teken om een deel van de prooi uit haar maag over te geven zodat de pups het voorverteerde voedsel kunnen eten.

Onze puppies op de foto probeerden eigenlijk hetzelfde bij mij. Ik was (en ben) natuurlijk geen moederhond maar ik was voor hun op dat moment wel een onderdeel van de roedel. De puppies toonden toen hun affectie voor mij en ik gaf deze affectie terug aan hen. Hoe jong ik toen ook was; ik was en ben zo’n hondenliefhebber die heel veel affectie accepteert van zijn hond. Daar hoort regelmatig een lik in het gezicht bij en dan voel ik mij gelukkig. Ik denk dat elke hondenliefhebber dat gevoel wel kent. Hoe vies het in de ogen van sommige mensen misschien ook lijkt.

Inderdaad… ik hoor u denken… “een hond zit met zijn neus en bek overal in” maar hoe je het ook wendt of keert, hij is een onderdeel van onze omgeving. Deze omgeving zit vol met goede en slechte bacteriën en virussen waar wij dagelijks (op vele manieren en niet alleen via de hondentong) mee in aanraking komen. Sommige mensen worden ziek van deze bacteriën als de verhouding goede en slechte bacteriën in het lichaam van deze mensen uit balans is, bij andere mensen gebeurt er niets (er is een goede balans) en weer een andere groep bouwt door de aanraking met bacteriën iets op wat we ‘weerstand’ noemen. Niet voor niets nam ik mijzelf als klein kind als voorbeeld in deze blog: ik was 3 jaar, had net mijn been gebroken, was omgeven door jonge puppies die overal met hun snufferd inzaten (inclusief mijn gezicht) en ik was regelmatig te vinden op de boerderij van mijn oma omgeven door koeien, kippen en andere dieren. Ik werd van alle kanten blootgesteld aan goede en slechte bacteriën inclusief die afkomstig waren van honden. Deze blootstelling heeft mij gemaakt tot wat ik nu ben: een mens met een (in mijn geval) goede weerstand dat onderdeel is van zijn omgeving.

Hebben de vele affectievolle likken van alle honden in mijn leven nu effect gehad op mijn gezondheid? Zeker weten! Maar waarmee ben ik nou al die keren mee in aanraking gekomen? Een hondentong bevat, net als bij ons mensen, bacteriën in vele soorten en maten, zowel goede als slechte. Daarom hebben we bij ons voedingsspreekuur ook een kleine test gedaan om een indicatie te geven hoe schoon een hondentong in vergelijking met die van de mens nu eigenlijk is en wat voor bacteriën er wel of niet opzitten. Ik kan nu een heel uitgebreid artikel gaan schrijven (ik ben tenslotte iemand met een wetenschappelijke achtergrond), maar als puntje bij paaltje komt is iedereen alleen maar nieuwsgierig naar de uitkomst van een onderzoek.

De conclusie van ons onderzoek is dat de honden Milo en Sam een lagere totale bacteriepopulatie op hun tong hadden dan Annemarie, Annelie en Sam de mens. Alleen Mees had meer bacteriën op z’n tong. Maar wil een hoog aantal bacteriën nu meteen zeggen dat dit vies, ongezond en gevaarlijk is? Zeker niet! Het gaat om welke soort bacteriën. Daarom hebben we ook gekeken of er een aantal ziekmakende bacteriën op de tong van deze honden en mensen zaten. Geen van onze ‘proefkonijnen’ hadden ziekmakende bacteriën zoals Salmonella, E. Coli of Listeria op hun tong. Dat is toch goed nieuws!?

Ik moet weer even terugdenken aan het begin van mijn blog en mijn foto. Ik ben even de kast ingedoken bij mijn ouders en heb nog een foto gevonden van net voor of na het moment dat de pups me in mijn gezicht likten. Wie had kunnen denken dat het hummeltje van toen 40 jaar later op tv als voedingsdeskundige een onderzoek zou presenteren dat aan zou tonen hoe relatief schoon een hondentong is?

Als voedingsdeskundige en wetenschapper weet ik ook wel dat één klein onderzoek zoals wij het hebben uitgevoerd niet representatief is voor alle honden én mensen over de hele wereld (dat zullen mijn medewetenschappers en andere positief kritische lezers kunnen beamen). Maar desondanks hoop ik hierdoor een steentje bijgedragen te hebben om eens en voor altijd duidelijk te krijgen of een hondentong nu wel of niet “schoon” is of dat er een gulden middenweg (of balans) is. Wie kent tenslotte de uitspraak “een reis van duizend mijl begint met een eerste stap” niet? Voor mij geldt er echter nog een kleine aanvulling: die reis is altijd samen met mijn hond die mij gerust in mijn gezicht mag likken want zij is mijn maatje.

p.s. de uitslagen van het onderzoek kunt u vinden door op deze link te klikken.